Achter het rookgordijn van de terugtrekking uit Gaza

Sharon reisde naar de Verenigde Staten als een held van de vrede, alsof hij de Gazastrook inmiddels al had ontruimd en slechts het vervolg nog slechts moest worden uitgewerkt. Wat echter totaal van de publieke agenda is verdwenen is wat er inmiddels op de Westoever gebeurt. De media hebben het voortdurend over terugtrekking, maar op dit moment bestaat dit slechts op papier. In praktijk is nog niet n kolonist financieel gecompenseerd. Zelfs degenen die gecompenseerd willen worden hebben nog geen cent ontvangen. Ondertussen - drieneenhalve maand voor het geplande begin van de terugtrekking - is het nog volkomen onduidelijk waar, in afwachting van een definitief vestigingsbesluit, de evacus tijdelijk zullen worden gehuisvest. In tegenstelling tot wat iedereen denkt is er geen infrastructuur opgezet voor hun tijdelijk onderkomen. De Settlement Department of the Jewish Agency die verantwoordelijk is voor de caravans waar de evacus tijdelijk zouden worden ondergebracht, heeft nog geen enkele opdracht hiertoe van de regering ontvangen. (Yediot Ahronot, 8 april 2005)

Als Sharon serieus van plan is de nederzettingen in de Gazastrook te ontruimen, dan doet hij dat in ieder geval volkomen inefficint. Dit in tegenstelling tot de Westoever, waar de plannen exact volgens schema worden uitgevoerd. Vanaf het begin - gedurende de eerste overeenkomsten over de terugtrekking tussen Sharon en Netanyahu een jaar geleden - was men het erover eens dat terugtrekking pas zou plaatsvinden wanneer het afscheidingshek aan de westelijke kant van de Westoever klaar zou zijn. En inderdaad, de bouw van de muur is bijna gereed. Als in juli 2005 de Gaza ontruimd dient te worden zal de muur rond Oost-Jeruzalem en daarmee de scheiding met de Westoever voltooid zijn. De Palestijnen die daar wonen zullen de stad alleen nog maar kunnen verlaten met een vergunning. Palestijnen op de Westoever zullen in een gevangenis komen te leven. Ook de bouw van het noordelijke deel van de muur, die de bewoners van Tulkarm, Kalkilya en Masha al heeft opgesloten en hen heeft afgesneden van hun land, vordert in zuidelijke richting. Momenteel rukken de bulldozers op richting het land van Bilin en Safa, grenzend aan de nederzettingen van Modiin Elit. De boeren die hun land dreigen kwijt te raken proberen samen met Israelische tegenstanders van de muur op hun grond te blijven. Maar wie ziet in al het tumult rond de terugtrekking uit Gaza nog hun lijden en strijd?

Het terugtrekkingsplan is ontstaan in februari 2004, ten tijde van de enorme internationale kritiek op de bouw van de muur, aan de vooravond van de beraadslagingen van het Internationale Gerechtshof in Den Haag. Het Hof gaf in haar uitspraak in juli 2005 aan dat de muur een ernstige en overduidelijke schending van het internationale recht is. Bovendien verklaarde het Hof dat er het gevaar bestond van een verdere verandering in de demografische samenstelling ten gevolge van het vertrek van de Palestijnse bevolking uit bepaalde gebieden. Met andere woorden, het Hof waarschuwde voor een proces van deportatie.

Volgens cijfers van de Verenigde Naties zullen in totaal 237.000 Palestijnen opgesloten komen te zitten tussen de muur en de Groene Lijn, en 160.000 anderen aan de Palestijnse kant van de muur zullen zijn afgesneden van hun land. Wat zullen hiervan de gevolgen zijn voor de boeren die hun land niet meer kunnen bereiken, voor allen die zullen zijn afgesneden van hun families en wat betekent dit voor hun bestaansmogelijkheden? Al veel mensen hebben de spooksteden Tulkarm en Kalkilya en de dorpen rond Masha verlaten en onderdak gezocht aan de randen van steden in het hart van de Westoever. Hoeveel langer zullen de anderen in staat zijn het vol te houden onder deze wanhopige en uitzichtloze omstandigheden in dorpen die zijn veranderd in gevangenissen?

Deportatie wordt in onze herinnering doorgaans geassocieerd met vrachtwagens die s nachts arriveren om Palestijnen af te voeren en de grens over te zetten, zoals dat op sommige plekken in 1948 plaatsvond. Maar achter het rookgordijn van terugtrekking vindt er momenteel een langzaam en verborgen proces van deportatie plaats op de Westoever. Het is niet makkelijk om te zeggen welke methode van deporteren van mensen van hun land wreder is. Bijna 400.000 mensen - ongeveer de helft van het aantal Palestijnen dat in 1948 gedwongen was zijn land te verlaten - zijn nu kandidaat voor vrijwillige emigratie naar vluchtelingenkampen op de Westoever. En dit alles vindt in stilte plaats, omdat Sharon zich misschien wil terugtrekken uit de Gazastrook.

* De Israelische Tanya Reinhart is hoogleraar lingustiek aan de Universiteit van Tel Aviv en de Universiteit van Utrecht.

Vertaling: Bart Nooy

Stichting SIVMO
(Steuncomité Israelische Vredesgroepen en Mensenrechtenorganisaties)
Postbus 15823
1001 NH Amsterdam
Tel: 020 - 67 58 925
E-mail: sivmo@xs4all.nl
www.xs4all.nl\~sivmo

SIVMO foundation
(Supportcommittee Israeli Peacegroups and Human rights Organisations)
PO Box 15823
1001 NH Amsterdam
The Netherlands
Tel: ++-31 - (0)20 - 67 58 925
E-mail: sivmo@xs4all.nl